Transformacja cyfrowa jest kluczowym elementem ogólnej strategii transformacji biznesowej i choć nie jest jedynym jej składnikiem, ma fundamentalne znaczenie dla powodzenia lub niepowodzenia podejmowanych działań. Odpowiednie technologie, a także ludzie, procesy i operacje, umożliwiają szybkie reagowanie na zakłócenia i szanse oraz spełnianie nowych, zmieniających się potrzeb klientów. Przygotowują organizacje na przyszły rozwój i sprzyjają wprowadzaniu innowacji — często w nieoczekiwany sposób.

W pierwszej z czterech rewolucji przemysłowych przełomową technologią, która zmieniła świat, było zastosowanie napędu parowego. W drugiej najważniejszą innowacją stała się linia montażowa, a w trzeciej — komputer. Obecnie trwa czwarta rewolucja przemysłowa i jest to rewolucja cyfrowa. Inteligentne technologie cyfrowe, takie jak sztuczna inteligencja (AI) i uczenie maszynowe, Internet rzeczy (IoT), zaawansowane analizy oraz robotyka, mogą zmienić sposób, w jaki pracujemy i prowadzimy działalność — a także to, jak wyglądają interakcje firm z klientami i światem zewnętrznym.

Definicja transformacji cyfrowej

Transformacja cyfrowa wiąże się z integracją technologii i rozwiązań cyfrowych w każdym obszarze funkcjonowania przedsiębiorstwa. To zmiana nie tylko technologiczna, ale i w pewnym sensie kulturowa: wymaga od organizacji znacznego przekształcenia sposobu działania oraz dbania o doświadczenia i korzyści oferowane klientom. Rozwiązania cyfrowe pomagają również poszerzyć kadrę i mogą prowadzić do transformacji procesów oraz modeli biznesowych.

Zobacz, jak innowacje cyfrowe przyspieszają transformację biznesową

Digitalizacja: przekształcanie informacji i dokumentów z formatów analogowych na cyfrowe.

Cyfryzacja: integracja technologii cyfrowych z istniejącymi procesami biznesowymi.

Transformacja cyfrowa: zupełnie nowy sposób myślenia o doświadczeniach klienta, modelach biznesowych i prowadzeniu działalności. To znalezienie nowych sposobów dostarczania wartości, generowania przychodów i zwiększania efektywności.

Znaczenie transformacji cyfrowej w dzisiejszym klimacie biznesowym

U progu kolejnej dekady XXI wieku coraz wyraźniej widać, że jeśli przedsiębiorstwa mają się rozwijać i rywalizować na rynku, muszą podjąć działania na rzecz wzmacniania odporności, konkurencyjności i umiejętności odpowiedniego reagowania. Firmy muszą rozwijać i przekształcać swoją cyfrową infrastrukturę — począwszy od surowców i działań na najwcześniejszych etapach łańcucha dostaw, poprzez zaspokajanie dynamicznie zmieniających się potrzeb klientów w zakresie personalizacji usług i realizacji zamówień, po modernizację i unowocześnianie tradycyjnych modeli biznesowych.

Wyniki najnowszej ankiety przeprowadzonej przez firmę McKinsey wśród przedstawicieli wyższej kadry kierowniczej wskazują, że od czasu pandemii liderzy biznesowi odczuwają wyraźną potrzebę digitalizacji i modernizacji procesów oraz starszych systemów. Wielu respondentów przyznaje, że modele biznesowe stosowane w ich przedsiębiorstwach stały się przestarzałe. Tylko 11% wierzy, że obecne modele biznesowe będą opłacalne ekonomicznie do 2023 roku, podczas gdy 64% ankietowanych mówi o konieczności budowania nowych przedsiębiorstw cyfrowych, aby w ogóle dotrwać do tego czasu.

Dzisiejsze przedsiębiorstwa nie zadają już sobie pytania o to, czy potrzebują cyfryzacji, aby konkurować w obecnych warunkach rynkowych, ale jak szybko mogą rozpocząć transformację cyfrową.

Innowacje biznesowe i trzy aspekty transformacji cyfrowej

Dzisiejsze firmy funkcjonują w warunkach gwałtownie rosnącej konkurencji i zwiększających się wymagań klientów. Głównym celem inicjatyw transformacji cyfrowej jest wspieranie liderów i zespołów biznesowych w usprawnianiu procesów i zwiększaniu konkurencyjności. Nowe technologie (omówione poniżej) odgrywają kluczową rolę w transformacji, ale najważniejsze są procesy i modele biznesowe, kultura organizacyjna oraz otwartość na transformację.

Każdy plan transformacji powinien uwzględniać trzy obszary:

1. Transformacja procesów biznesowych: wiąże się ze zmianą i dostosowaniem podstawowych — często istniejących od dawna — procesów i przepływów pracy z myślą o realizacji zmieniających się celów biznesowych oraz stawieniu czoła konkurencji i wymaganiom klientów dzięki automatyzacji procesów. Chociaż terminy „transformacja cyfrowa” i „transformacja biznesowa” są często stosowane zamiennie, transformacja cyfrowa stanowi podzbiór biznesowej: tworzy zintegrowaną strukturę technologiczną, która jest bazą zmian dotyczących procesów.
   
   Transformacja procesów biznesowych w wyraźny sposób wpływa na przebieg operacji biznesowych, co wynika z ulepszeń w zarządzaniu przepływem pracy. Na przykład wdrożenie cyfrowego systemu zarządzania łańcuchem dostaw opartego na chmurze pozwala skrócić czas przestojów, usprawnić produkcję i zwiększyć rentowność.

2. Transformacja modeli biznesowych: transformacja procesów biznesowych koncentruje się na przepływach pracy i obszarach biznesowych związanych z zadaniami, podczas gdy transformacja modelu biznesowego ma na celu opracowanie podstawowych elementów decydujących o dostarczaniu wartości w danej branży. Zasadniczo firmy wykorzystują transformację cyfrową do zmiany tradycyjnych modeli biznesowych.
   
   W przemyśle samochodowym technologie cyfrowe umożliwiają centralizację i automatyzację modeli biznesowych oraz procesów rozliczeniowych opartych na subskrypcji. W połączeniu z szybko zmieniającymi się potrzebami klientów i ogólną zmianą kulturową sprawia to, że tradycyjny sposób kupowania samochodów zastępują modele oparte na subskrypcji.

3. Transformacja organizacyjna i kulturowa: skuteczna transformacja cyfrowa powinna być zgodna z kulturą i wartościami organizacji. Utrata zaufania do kultury korporacyjnej wewnątrz firmy może odbić się negatywnie na produktywności, chęci do podejmowania inicjatyw i dobrostanie personelu. Powolne przyjmowanie nowych technologii cyfrowych bądź pesymistyczne nastawienie do tego rodzaju przedsięwzięć może przyczynić się do niezrealizowania celów i utraty konkurencyjności, przychodów oraz wartości marki.
   
   Najlepszym sposobem na transformację organizacyjną jest współpraca i otwarte dyskusje, obejmujące wszystkie poziomy hierarchii i skupiające się na zagadnieniach dotyczących wpływu transformacji na role oraz procesy, a także na przekonaniu liderów, że w dłuższej perspektywie gra warta jest ryzyka i podjęcia wysiłku.

Korzyści z transformacji cyfrowej

Transformacja cyfrowa integruje wszystkie poziomy i funkcje w nowoczesnym biznesie. Inteligentne technologie zapewniają organizacjom podstawowe narzędzia, które są niezbędne do przetrwania i rozwoju. Oto kilka potencjalnych korzyści z transformacji:

• Głęboka analiza danych ułatwia podejmowanie decyzji w czasie rzeczywistym. W wielu firmach ocena wydajności i zwrotu z inwestycji często oznacza patrzenie wstecz. Zanim dane zostaną ręcznie zebrane, przetworzone i przeanalizowane, okazja przepada. Tymczasem firmy korzystające z nowoczesnych systemów ERP i zaawansowanych narzędzi analitycznych widzą dane w czasie rzeczywistym i na bieżąco dostosowują algorytmy, aby podejmować trafne decyzje bez zbędnej zwłoki.

• Większa wydajność i produktywność. Urządzenia i maszyny w sieci IoT nieustannie przesyłają dane, dzienniki i protokoły serwisowe. Zaawansowane narzędzia analityczne umożliwiają przeprowadzanie przeglądów zapobiegawczych i skracanie przestojów. Zapewniają także dostęp do danych pozwalających na usprawnienie procedur.

• Oferowane są lepsze doświadczenia klienta. Klienci chcą, aby ich potrzeby były spełniane na ich warunkach. Personalizacja, dostęp wielokanałowy, zindywidualizowane plany obsługi oraz dostęp do danych w czasie rzeczywistym mogą pomóc zrealizować te zmieniające się stale oczekiwania, a jednocześnie zwiększyć liczbę potencjalnych szans na sprzedaż i wzmocnić lojalność.

• Zdolność do wprowadzania innowacji w modelu biznesowym. Nie ma wątpliwości, że zmieniające się potrzeby konsumentów i rynku coraz bardziej koncentrują się na tworzeniu wartości dzięki innowacyjnym modelom biznesowym. Jednak aby zmienić i zmodernizować podstawowe modele biznesowe i doświadczenia klienta, firmy muszą mieć możliwość gromadzenia i analizowania danych w czasie rzeczywistym oraz opracowywania zautomatyzowanych i inteligentnych procesów do zarządzania nowymi modelami biznesowymi, płatniczymi i usługowymi.

• Solidna i konkurencyjna strategia rozwoju firmy. Firmy, które decydują się na cyfryzację operacji i optymalizację usług dzięki połączonym technologiom, znajdują nowe sposoby na komunikację i współpracę oraz ulepszenie przyszłych strategii rozwoju działalności. Przykłady:

  • Opracowywanie nowych produktów i usług
  • Poprawa rentowności i wzmocnienie kanałów przychodów
  • Przyciąganie nowych potencjalnych klientów i zatrzymywanie przy sobie dotychczasowych

• Większa elastyczność i odporność na zakłócenia: pandemia COVID-19 wyraźnie ukazała ułomności współczesnych procesów i modeli biznesowych. Ale była to tylko jedna z wielu coraz liczniejszych zmian kulturowych, gospodarczych, politycznych i rynkowych, z którymi przedsiębiorstwa borykają się od kilku lat. Nowoczesne firmy dążą teraz do transformacji cyfrowej, chcąc zyskać narzędzia umożliwiające szybkie opracowywanie nowych produktów i usług oraz przeprowadzanie analiz predykcyjnych, które pomogą dostrzegać nadchodzące zakłócenia oraz przewidywać zmiany i okazje rynkowe. Firmy szukają możliwości skalowania działalności w górę i w dół, a także dostępu do rozbudowanego pakietu rozwiązań w chmurze, które będą sprzyjały wprowadzaniu innowacji bez konieczności ciągłej zmiany dostawców.

Transformacja technologiczna umożliwia transformację biznesową

Główne elementy transformacji cyfrowej należą do tych podstawowych oraz nowych technologii:

Nowoczesne technologie ERP i bazodanowe

Najlepsze rozwiązania ERP w chmurze wykorzystują technologię baz danych in-memory, dzięki czemu są w dużym stopniu skalowalne i można je dostosować do specyfiki firmy. To ważne, ponieważ systemy te są zasadniczo „mózgami” transformacji cyfrowej biznesu. ERP integruje wszystkie najważniejsze procesy niezbędne do prowadzenia firmy (finanse, HR, produkcję, łańcuch dostaw) w pojedynczym systemie. A jeśli nowoczesny system ERP jest oparty na technologiach z dziedziny AI, jest w stanie nie tylko przetwarzać zbiory Big Data i zarządzać nimi, ale również je analizować oraz czerpać z nich wiedzę.

Zaawansowane analizy

Dane przynoszą wymierną korzyść dopiero wówczas, gdy są odpowiednio wykorzystywane i interpretowane. Dzięki sztucznej inteligencji i algorytmom uczenia maszynowego zaawansowane analizy zapewniają wgląd w dane i umożliwiają generowanie szczegółowych, dogłębnych raportów, które ułatwiają podejmowanie trafnych decyzji. Konfigurację analizy danych można również na żądanie dostosować do specyfiki firmy. Dzięki temu liderzy biznesowi mogą działać szybko i zdecydowanie, wykorzystując możliwości i odpowiednio reagując na ryzyko.

Łączność z chmurą

Infrastruktura oparta na chmurze jest niezbędna do przeprowadzenia skutecznej transformacji cyfrowej oraz utworzenia sieci IoT i połączonych systemów biznesowych. Scentralizowany dostęp na żądanie do wszystkich systemów, zasobów i danych umożliwia skalowanie infrastruktury stosownie do potrzeb i szybkie wprowadzanie zmian oraz automatyzację procesów przepływu pracy. Pozwala to uwzględnić dynamikę zmian priorytetów biznesowych i modeli operacyjnych. A zgodnie z wnioskami sformułowanymi przez agencję Forrester w 2021 roku już prawie 60% przedsiębiorstw w Ameryce Północnej polegało na platformach chmurowych — to pięciokrotnie więcej niż zaledwie pięć lat wcześniej.

Rozwiązania z dziedziny AI i uczenia maszynowego

Technologia Big Data rozwija się równolegle do sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego. Możliwości oferowane przez te technologie są niezbędne do przetwarzania i analizowania Big Data. Z kolei sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe muszą dysponować odpowiednio dużymi zbiorami danych, aby oferować dokładne i rzetelne wyniki oraz efektywnie się uczyć i przeprowadzać analizy. Współdziałanie technologii Big Data, sztucznej inteligencji i narzędzi analitycznych jest podstawą transformacji biznesowej i cyfrowej — umożliwia automatyzację według realnych potrzeb i planowanie w oparciu o dane predykcyjne.

Internet rzeczy

Urządzenia i maszyny w sieci IoT mogą wysyłać i odbierać dane cyfrowe. Dzienniki i protokoły konserwacji maszyn są analizowane pod kątem optymalizacji wydajności oraz sprawności. Systemy biznesowe oparte na AI nieustannie badają te informacje, poszukując wzorców, trendów i korelacji. Uzyskane w ten sposób dane ułatwiają obsługę serwisową i automatyzację procedur, co z czasem pozwala uzyskać większą wydajność i produktywność, ponieważ aplikacje wykorzystujące uczenie maszynowe „uczą się” na podstawie danych z IoT.

Robotyka i zrobotyzowana automatyzacja procesów (RPA)

Zarówno robotyka, jak i RPA stanowią technologie oparte na automatyzacji procesów na potrzeby wykonywania powtarzalnych lub wstępnie zaprogramowanych zadań. Roboty są wyposażone w ruchome części mechaniczne skonfigurowane pod kątem konkretnych fizycznych działań. Procesy RPA są podobnie zaprogramowane i zautomatyzowane, ale dotyczą nie tyle urządzeń fizycznych, co oprogramowania, a charakter zadań, które realizują, jest bardziej administracyjny.

Przykłady transformacji cyfrowej

Łańcuch dostaw, zakupy firmowe i produkcja

W raporcie z lipca 2020 r. analitycy z agencji Gartner wskazują, że firmy, które chcą rozwijać i optymalizować łańcuchy dostaw, „muszą zwrócić się ku innowacyjnym technologiom mającym odpowiedni potencjał, aby zmienić modele działania łańcuchów dostaw i zapewnić sobie przewagę nad konkurencją”. Transformacja cyfrowa w łańcuchach dostaw i produkcji zapewnia scentralizowany wgląd w dane — od surowców po klientów końcowych — i odporność.

Posłuchaj, jak firma produkująca farmaceutyki i rozwiązania z zakresu opieki zdrowotnej, Kiara Health, zyskała większą wydajność i przygotowała się na wyzwania przyszłości dzięki systemowi ERP.

Branże usługowe i HR

W ostatniej dekadzie technologie cyfrowe przyczyniły się do wprowadzenia wielu zmian dotyczących środowiska pracy. Technologia VR, czatboty i urządzenia mobilne pozwalają dostosować proces wdrażania do indywidualnych potrzeb. Blockchain dba o poufność i rzetelność informacji. Uczenie maszynowe pomaga wyeliminować stronniczość, zagwarantować różnorodność oraz przeciwdziałać dyskryminacji.

Opieka medyczna i nauki przyrodnicze

Technologie cyfrowe w ochronie zdrowia charakteryzują się złożonością wykonywanych zadań. Programy badawcze i diagnostyczne w dużym stopniu opierają się na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym. Urządzenia chirurgiczne i medyczne wymagają szybkości i dokładności zaawansowanych technologii chmurowych oraz bazodanowych. W opiece nad pacjentem liczą się mobilność i możliwość monitorowania, które pozwalają pracownikom opieki zdrowotnej czuć się bezpiecznie i pewnie podczas korzystania z samoobsługowych technologii mobilnych.

Bankowość

W raporcie JD Power z 2020 r. zauważono: „… można powiedzieć, że osiągnęliśmy punkt zwrotny, w którym banki stawiające na cyfryzację osiągają znaczne korzyści zarówno w zakresie wdrożenia, jak i satysfakcji”. Transformacja cyfrowa w sektorze finansowym zapewnia wysoce zindywidualizowaną obsługę, lepsze funkcje mobilne i swobodny zdalny dostęp do bardziej złożonych usług, takich jak planowanie finansowe i zarządzanie kredytami.

Handel detaliczny

Transformacja cyfrowa w handlu detalicznym może zaowocować automatyzacją i optymalizacją sieci logistycznych, co zapewni możliwość przyspieszenia dostaw i dostosowania ich do określonych wymagań. Podobnie jak w każdym sektorze konsumenckim, rosnące zapotrzebowanie na spersonalizowane usługi również tutaj sprzyja innowacjom cyfrowym. Niedawne badanie Epsilon wykazało, że 80% kupujących chętniej wybiera sklepy oferujące spersonalizowaną obsługę, w tym czatboty dostępne całodobowo, spersonalizowane propozycje produktów, zalecenia predykcyjne i płynną mobilność wielokanałową.

Przemysł motoryzacyjny

Firmy z branży motoryzacyjnej były pierwszymi odbiorcami robotów produkcyjnych i rozwiązań z zakresu automatyki cyfrowej. Konkurencja w tej branży jest jednak zacięta, więc wiele innowacji cyfrowych dotyczy obsługi i zatrzymania klienta. Personalizacja i aplikacje interfejsu zapewniają kierowcy bezpieczeństwo i rozrywkę, ale dostarczają również cennych danych biznesowych, które pozwalają precyzyjniej projektować nowe produkty oraz służą celom marketingowym i związanym z obsługą klienta.

Największe wyzwania transformacji cyfrowej

Badania przeprowadzone przez takich opiniotwórców jak McKinsey czy Harvard Business Review wykazały, że nawet 70% inicjatyw związanych z transformacją biznesową i transformacją cyfrową kończy się niepowodzeniem. Jeśli jednak zgłębić temat, okazuje się, że przyczyna tkwi w czym innym niż nowe technologie czy innowacje biznesowe. Wśród słabych stron tych przedsięwzięć wylicza się braki w planowaniu, niedostateczną komunikację i nieodpowiednie strategie zmian, a także ogólną niechęć przełożonych i kierowników projektów do przekonywania wszystkich zespołów, których dotkną zmiany, o zasadności transformacji. Inaczej mówiąc, spośród trzech głównych aspektów transformacji cyfrowej, o których wspominaliśmy wcześniej, na „transformację kulturową” zwykle zwraca się najmniejszą uwagę, choć ten aspekt może być najważniejszy ze wszystkich.

Przygotowanie firmy do transformacji cyfrowej

W trudnych czasach przedsiębiorstwa muszą wykorzystywać każdą przewagę konkurencyjną, a obecnie coraz częściej przewagę taką zapewniają technologie cyfrowe. Do 2018 roku ponad 89% przedstawicieli kadry zarządzającej przyjęło w swoich firmach zasady polegające na promowaniu rozwiązań cyfrowych. Do 2021 roku odsetek ten jeszcze wzrósł. Jednak, jak wspominaliśmy, wielu projektom transformacji cyfrowej zdarza się utknąć w martwym punkcie z powodu luk w komunikacji i niedostatecznego planowania.

Warto pamiętać o tych czterech wczesnych etapach transformacji cyfrowej i porozmawiać z dostawcą oprogramowania o przygotowaniu strategii i planu transformacji oraz o rozwiązaniach najlepiej odpowiadających wyjątkowym potrzebom danej firmy.

1. Określenie punktu wyjścia. Przeprowadź audyt istniejących systemów i zasobów. Które maszyny przeszły już cyfryzację? Które będą wymagały bramek IoT? Czy masz nowoczesny, skalowalny system ERP, czy też bazy danych Twojego systemu wciąż opierają się na pamięciach dyskowych? Aby szybko rozpocząć realizację projektu, najpierw wyszukaj procesy, które mają wysoki priorytet operacyjny i charakteryzują się najmniej skomplikowaną ścieżką transformacji.

2. Określenie priorytetów. Nie planuj maratonu, dopóki nie przebiegniesz przynajmniej kilku kilometrów. Urok transformacji cyfrowej polega na tym, że nie trzeba jej przeprowadzać od razu w pełnym zakresie. Inteligentne technologie są projektowane z myślą o rozwijaniu, skalowaniu i integracji.

3. Opracowanie planu. Ważną zaletą inteligentnych technologii jest ich skalowalność oraz możliwość szybkiego wdrożenia i zmiany konfiguracji. Dobry plan transformacji powinien uwzględniać elastyczność i rozwój, ale na początek wystarczy kilka istotnych, osiągalnych celów. Dołącz do nich rzetelną strategię migracji i zarządzania zmianami — transformacja cyfrowa zakłada zmiany zarówno po stronie technologii, jak i ludzkich nawyków. To ważne działania, od których należy zacząć. Poszukaj wsparcia u specjalistów, którzy zrozumieją potrzeby Twojej firmy i będą mogli pomóc w określeniu najlepszej dla niej ścieżki.

4. Przygotowanie zespołów. Henry David Thoreau powiedział: „Rzeczy się nie zmieniają; to my się zmieniamy”. Inteligentne technologie mogą pomóc ograniczyć powtarzalne i żmudne zadania, zwiększyć zaangażowanie pracowników i ułatwić współpracę. Korzyści te uda się jednak osiągnąć tylko wtedy, gdy wszyscy Twoi pracownicy będą chętni do współpracy. Nie zaskakuj personelu innowacjami. Słuchaj opinii i pomysłów, wyjaśniaj wątpliwości i zostaw trochę czasu na adaptację.

Najczęstsze pytania dotyczące transformacji cyfrowej

Więcej materiałów z tej serii